اسباب بازی می تواند در بازی کودک نقش حایز اهمیتی را ایفا کند ، و در نوع بازی و طرز بازی کردن کودکان تأثیر بگذارد . تعداد اسباب بازی یکی از عوامل مؤثر در بازی است . هنگامی که کودکان تعداد کمتری اسباب بازی را در اطراف خود دارند ، بیشتر با یکدیگر بازی می کنند ، اما شیطنت های آن ها افزایش می یابد . متعدد بودن اسباب بازی به صورت محرک عمل می کند و کودکان را به اکتشاف و بازی های ساختمانی و تخیلی تشویق می کند . نوع اسباب بازی نیز بر بازی تأثیر می گذارد . به عنوان مثال : بعضی از اسباب بازی ها باعث می شود که کودک در هنگام بازی با آن ها صحبت کند . اسباب بازی هایی مانند ؛ عروسک ، خانه ، مزرعه ، حیوانات ، ماشین و … کودکان را به بازی های تخیلی سوق می دهد . اسباب بازی هایی مانند سرسره ، نردبان ، دوچرخه ، کودکان را به بازی هایی تشویق می کند که معمولا باعث تمرین عضلات بزرگ می شود . اسباب بازی هایی که شکل کامل شده ای را ندارند و کودک می تواتد به دل خواه خود آن ها را شکل بدهد یا تغییراتی در آن ایجاد کند و یا چیزی با آن بسازد بیشتر مورد علاقه ی کودکان قرار می گیرد و باعث خلاقیت آن ها می شود . اسباب بازی ها می توانند حتی به صورت یک عامل خارجی که طبق آن کودک اعمال خود را نظم می دهد ، مؤثر واقع شوند . به عنوان مثال : هنگامی که کودک با طناب بازی می کند ، خود را وادار به انجام حرکات خاصی می کند که با ویژگی های طناب مطابقت دارد ، یعنی سعی می کند تا با ویژگی های آن سازگار شود . این سازگاری پیش درآمد سازگاری های دیگری است که کودک به مرور زمان به آن دست خواهد یافت .
برای مطالعه بیشتر:
کودک و بازی و دیگر هیچ
پنج روش برای مدیریت وسایل و اسباب بازیهای کودک شما
عروسک یکی از اسباب بازی های مورد علاقه ی کودکان است . بسیاری از پژوهشگران بر این باورند ، عروسک های پارچه ای که شکل حیوانات را دارند به کودک آرامش می بخشند . این فرضیه اگرچه هنوز اثبات نشده است ، اما دیده می شود که کودکان در غیاب مادر به در دست گرفتن این نوع عروسک ها و یا هر شئ آشنایی گرایش دارند . عروسک بیشتر در بازی های تخیلی مورد استفاده ی کودک قرار می گیرد و جایگزین یک کودک ، بزرگسال و یا حتی کودکی بزرگتر می شود . بعضی از کودکان با عروسک بازی نمی کنند و در بعضی از پسران دیده می شود که به بازی با عروسک می پردازند . کودکان در سنین چهار تا دوازده سالگی ، با عروسک بازی می کنند . اسباب بازی ها ، این امکان را برای کودک فراهم می نماید تا کودک به اکتشاف بپردازد . مهارت های حرکتی و ادراکی را به دست بیاورد ، دنیای تخیلی خود را به تقلید از دنیای بزرگسالان بسازد و به این ترتیب با زندگی ، کار و روابط بزرگسالان آشنا شود . با رشد کودک و مهارت های او نوع اسباب بازی های مورد نیاز او نیز تغییر می کند .
انتخاب اسباب بازی لازم است که با توجه به نکات زیر انجام می گیرد : ایمنی اسباب بازی را نباید از نظر دور داشت . اسباب بازی هایی که به دلیل شکستنی بودن یا داشتن ناصافی هایی باعث مجروح شدن دست کودک شوند ، همچنین اسباب بازی هایی که قطعات کوچک داشته باشند ، یا قسمت هایی از آن کنده شود و ممکن است کودک آن ها را به دهان بگذارد و ببلعد ، برای کودکان خطرناک است . همچنین اسباب بازی باید با فرهنگ و ارزش های جامعه هماهنگی داشته باشد . تناسب اسباب بازی با سن کودک نیز نکته ی دیگری است که باید در انتخاب اسباب بازی رعایت شود . کودک در هر مرحله ای از رشد ، به بازی های خاصی می پردازد و به وسایلی برای پرداختن به این بازی ها احتیاج دارد . با این وجود ، اسباب بازی هایی هستند که برای سنین مختلف ، می توانند مناسب باشند .
از بدو تولد تا پایان یک سالگی
پس از تولد ، پیش از هرگونه تحرکی ، قوه ی بینایی و برخی از مهارت های نوزاد تنظیم می شود . پس او نیاز به اسباب بازی دارد که این دو وجه را تقویت کند . نوزاد در هنگام تولد دیدی کامل ندارد و به تدریج قوه ی بینایی اش تکمیل می شود . به همین دلیل برای شروع باید اشکال و اشیاء گوناگون را به او نشان دهید تا توجه او به سمت آن ها جلب شود . به عنوان مثال : اشکال سیاه و سفید و یا اشیایی که دارای خطوطی با رنگ های متفاوت می باشند ، باعث می شوند که کودک وجه تمایز میان آن ها را دریابد یکی دیگر از اشیایی که برای نوزاد یک تا سه ماهه توصیه می شود ، آینه های نشکن و ایمنی است که به نرده های تخت یا دیواره گهواره کودک نصب می شود . همچنین جغجغه ؛ که کودک در این سن تمایل دارد آن را محکم در دست بگیرد و تکان بدهد . در سنین چهار تا هفت ماهگی ؛ قوه ی بینایی نوزاد کامل تر می شود و حرکات بدنی او پیشرفت بیشتری می کند . اگر توپی را به سوی او قل دهید ، خط سیر توپ را با چشمانش دنبال می کند . او مدت های زیادی را محو تماشای خود در آینه می شود . در این سن نوزادان تمایل زیادی به لمس اجسام نرم و اسباب بازی های پارچه ای و صدا دار دارند . بنابراین استفاده از کتاب های پارچه ای و عروسک های نرم و صدا دار را توصیه می کنیم . در سنین هشت تا دوازده ماهگی ؛ می توان از اسباب بازی هایی که اندازه ی بزرگتری را دارند استفاده کرد ؛ البته اسباب بازی هایی که کودک با فشار دگمه های آن می توند صداهای گوناگونی بشنود ،(busy boxes) برای این گروه سنی بسیار سرگرم کننده می باشد. همچنین اسباب بازی هایی که با فشار دادن ، باز و بسته کردن و ایجاد صدا ، کودک را مشغول می کنند نیز برای آن ها مناسب می باشد . زیرا کودک با کمک این اسباب بازی ها عوامل و دلایل را می آموزد . در ضمن عروسک های بزرگ نیز برای کودک جالب هستند .
وسایل آشپز خانه ، تلفن ، اسباب بازی و عروسک هایی با لباس های متفاوت خلاقیت کودکان را افزایش می دهند .
