استنشاق شونده ها عبارت از بخار های شیمایی قابل تنفس می باشند که تاثیرات روان گردانی (تغییر دادن وضعیت روانی) دارند.
تمایل کودکان جوان تر و نوجوانان به مصرف مواد استنشاق شونده، تا یک حدی به دلیل در دسترس پذری بودن و ارزان بودن آن می باشد.
هر چند که ممکن است استنشاق از هزاران محصول و به صورت ناخواسته صورت بگیرد، ولی سوء مصرف استنشاق شونده ها یک کار هدف مند و با قصد قبلی می باشد.
اسم های خیابانی
بر اساس اظهاریه های NIDA[1]، هر دسته بندی از مواد استنشاق شونده، واژه های عامیانه یا اسم های خیابانی خودش را دارند که عبارت از گاز خنده آور (نیترو اکسید)، رباینده ها (امیل نیتریت)، ذرت بود دادنی (امیل نیتریت و بوتیل نیتریت)، سگ تازی تیز دو (نیتروس اکسید، که در دوا فروش های کرم مصنوعی وجود دارد)، گستاخ (نیتریت ها) و هجوم (نیتریت ها) می باشند.
استنشاق شونده ها چه چیزهایی هستند؟
استنشاق شونده ها عبارت از بخار های شیمیایی قابل تنفسی هستند که اغلب مواقع در محصولات خانگی رایج وجود دارند که شامل مواد مایع و اورسل های فرار می باشند.
استنشاق شونده های به چهار گروه اصلی تقسیم بندی می شوند:
مواد مایع فرار:
مواد مایع فرار عبارت از مواد مایع صنعتی، خانگی، هنری یا اداری و یا محصولات دارای مایع هستند.
این موارد شامل تینر ها و پاک کننده های رنگ، پاک کننده های روغن، مایع های تمیز کننده مواد خشک، بنزین، لاک غلط گیر، مایع های تمیز کننده مارکر، و تمیز کننده های اتصال های الکتریکی می باشند.
اورسل ها:
اورسل ها عبارت از سوخت ها یا محرک های خانگی و مایع های موجود در موادی همانند رنگ های اسپری، اسپری های مو یا بو زا، اسپری های محافظت کننده فابریک، محصولات تمیز کنندگی کامپیوتری اورسل و اسپری های روغن نباتی هستند.
گاز ها:
این گاز ها عبارت از گاز های مصرف شده در محصولات خانگی یا تجاری هستند که شامل فندک بوتان و مخزن های پروپان، اورسل های کرم براق کننده و موجود در دارو خانه ها، و گاز های یخچال، گاز های بی هوش کننده بالینی، همانند اتر، کلروفورم، هالوتان و نتروز وکسید (گازه خنده آور) می باشند.
نیتریت ها:
نیتریت های ارگانیک عبارت از مواد مایعی هستند که شامل سیکلوهسگیل، بیوتیل و امیل نیتریت ها می باشند که معمولا به عنوان ذرت بو داده شناخته می شوند.
امیل نیتریت همچنین در برخی از فرآیند های بالینی مورد استفاده قرار گرفته می شود. نیتریت های فرار اکثرا در بطری های قهوه ای کوچک فروخته می شوند و برچسب هایی از قبیل “تمیز کننده هد ویدئو”، “خوشبو کننده اتاق” ، “تمیز کننده چربی” یا “عطر مایع” را دارند.
[۱] National Institute of Drug Abuse
مرکز مشاوره مگاروان
گاز های استنشاق شونده به چه نحوی مصرف می شوند؟
مواد استنشاق شونده به صورت مستقیم از محفظه ، از لباسی که مواد در داخل آن قرار داده شده است .
در مقابل صورت نگه داشته می شود، از کیفی که مواد استنشاق شونده در داخل آن قرار داده شده است، یا از ناخن ها یا لباس ها استنشاق می شوند و مصرف کنندهمی تواند در محل های عمومی و بدون اینکه توجه سایر افراد را به خودش جلب کند، این مواد را استشمام کنند.
چه کسانی از مواد استنشاق شونده استفاده می کنند؟
افراد جوان می توانند از استنشاق شونده ها به عنوان یک جایگزینی برای الکل استفاده کنند. به دلیل اینکه این مواد خاصیت اعتیاد آوری طبیعی دارد، اکثر افراد به صورت دائمی از این مواد استفاده می کنند.
اولین موادی که اکثر کودکان می توانند تجربه کنند، مواد استنشاق شونده می باشد، چرا که این مواد ارزان قیمت هستند و همواره در دسترس می باشند – معمولا در اطراف خانه ها و در آشپزخانه، اتاق لباس شویی یا گاراژ وجود دارند.
همانند وضعیت مصرف مربوط به اکثر مواد، مصرف مواد استنشاق شونده هم در گروه سنی بالاتر افزایش می یابد. مواد استنشاق شونده تنها موادی هستند که مصرف نوجوانان جوان تر، بیشتر از نوجوانان بزرگ تر می باشد.
بزرگ سالان مسنی که از مواد استنشاق شونده مصرف می کنند، معمولا سوء مصرف کنندگان مزمن و دارای مصرف شدیدی هستند.
تحقیقات صورت گرفته بیانگر این است که سوء مصرف کنندگان شدید و بلند مدت مواد استنشاق شونده، از جمله افرادی می باشند که برای درمان اعتیاد به مواد، با بیشترین ممکن مشکلات مواجه می شوند.
مواد استنشاق شونده چه تاثیراتی دارند؟
اکثر مواد استنشاق شونده یک وضعیت خوشحالی سریعی را ایجاد می کنند و تاثیری مشابه با مسمومیت الکلی دارند.
در صورتی که مقادیر مناسبی از هر یک از مایع ها و گاز ها استنشاق شود، فرد دچار بی هوشی، از دست دادن احساس، و حتی عدم هوشیاری می شود.
آسیب های کوتاه مدت
مسمومیت
از دست دادن هوشیاری
سکته قلبی
خفگی
آسیب دیدن دهان، گلو و شش ها
افزایش احتمال مرگ
منبع: مرکز روانشناسی و روانپزشکی مگاروان - معرفی داروهای استنشاق شونده
